Quy Định Pháp Luật Mới Nhất Về Khai Di Sản Thừa Kế (Năm 2024)

Xin chào các bạn! Tôi là chuyên gia tư vấn pháp lý nhà đất với hơn 10 năm kinh nghiệm. Hôm nay, tôi sẽ chia sẻ với các bạn quy định pháp luật mới nhất năm 2024 về khai di sản thừa kế. Đây là một thủ tục quan trọng khi bạn muốn nhận tài sản từ người thân đã qua đời.

 

1. Khai di sản thừa kế là gì?

Khai di sản thừa kế là quá trình kê khai và xác nhận quyền thừa kế tài sản của người đã mất. Thủ tục này nhằm:

• Xác định chính xác tài sản thuộc diện thừa kế.
• Chuyển quyền sở hữu tài sản từ người đã mất sang người thừa kế hợp pháp.
• Đảm bảo tài sản được phân chia theo đúng quy định pháp luật hoặc theo ý chí của người để lại di sản (nếu có di chúc).

2. Cập nhật quy định pháp luật mới nhất năm 2024

Năm 2024, các quy định pháp luật liên quan đến khai di sản thừa kế vẫn dựa trên nền tảng của Bộ luật Dân sự 2015, nhưng có một số điều chỉnh quan trọng:

2.1. Thời hiệu yêu cầu chia di sản

• Theo Điều 623 Bộ luật Dân sự 2015, thời hiệu yêu cầu chia di sản thừa kế là:
  • 30 năm đối với bất động sản (nhà đất).
  • 10 năm đối với động sản (xe cộ, tiền gửi ngân hàng, cổ phiếu,…).
• Điểm mới năm 2024: Sau thời gian này, di sản chưa được chia sẽ thuộc quyền sở hữu của người đang quản lý tài sản, trừ trường hợp có tranh chấp được giải quyết qua Tòa án.

2.2. Quy định về thừa kế thế vị

• Con của người thừa kế chết trước hoặc cùng thời điểm với người để lại di sản được hưởng thừa kế thế vị.
• Điểm mới năm 2024: Người thừa kế thế vị phải đảm bảo không từ chối di sản trong thời hạn 6 tháng kể từ ngày mở thừa kế (ngày người để lại di sản qua đời).

2.3. Xử lý tài sản không có giấy tờ hợp lệ

• Tài sản không có giấy tờ vẫn có thể được kê khai thừa kế nếu:
  • Người thừa kế cung cấp được chứng cứ rõ ràng về quyền sở hữu của người đã mất.
  • Pháp luật địa phương hỗ trợ cấp giấy tờ hợp lệ trước khi thực hiện khai thừa kế.

3. Quy trình khai di sản thừa kế năm 2024

Bước 1: Xác định di sản và người thừa kế

1. Di sản thừa kế:
   • Là toàn bộ tài sản thuộc quyền sở hữu hợp pháp của người đã mất, bao gồm:
     • Bất động sản (nhà đất).
     • Động sản (xe cộ, tài khoản ngân hàng, cổ phiếu,…).
     • Các quyền tài sản khác (quyền sử dụng đất, quyền lợi bảo hiểm).

2. Người thừa kế:
   • Theo di chúc: Người được chỉ định trong di chúc hợp pháp.
   • Theo pháp luật: Chia theo thứ tự hàng thừa kế (Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015):
     • Hàng thừa kế thứ nhất: Vợ/chồng, cha mẹ, con đẻ/con nuôi.
     • Hàng thừa kế thứ hai: Ông bà nội ngoại, anh chị em ruột.
     • Hàng thừa kế thứ ba: Cụ nội ngoại, cô chú bác, cháu ruột.

Bước 2: Chuẩn bị hồ sơ khai nhận di sản

Hồ sơ khai nhận di sản bao gồm:

1. Giấy chứng tử của người để lại di sản.
2. Giấy tờ tài sản: Sổ đỏ/Sổ hồng, giấy đăng ký xe, sổ tiết kiệm, chứng chỉ cổ phiếu.
3. Giấy tờ cá nhân của người thừa kế: CMND/CCCD, sổ hộ khẩu.
4. Giấy tờ chứng minh quan hệ thừa kế: Giấy khai sinh, giấy kết hôn, giấy nhận nuôi.
5. Di chúc(nếu có): Bản chính hoặc bản sao công chứng.

Bước 3: Công chứng văn bản khai nhận di sản

• Nộp hồ sơ tại Văn phòng công chứngnơi có tài sản.
• Quy trình công chứng:
  1. Công chứng viên kiểm tra tính hợp pháp của hồ sơ.
  2. Niêm yết thông báo tại UBND xã/phường nơi cư trú cuối cùng của người để lại di sản (thời gian niêm yết: 15 ngày).
  3. Nếu không có tranh chấp, công chứng viên sẽ chứng nhận văn bản khai nhận di sản.

Bước 4: Kê khai thuế và lệ phí

Người thừa kế cần hoàn thành các nghĩa vụ tài chính:

1. Thuế thu nhập cá nhân: 10% giá trị tài sản (miễn thuế nếu thừa kế giữa vợ/chồng, cha mẹ, con đẻ, con nuôi).
2. Lệ phí trước bạ: 0,5% giá trị tài sản.
3. Lệ phí công chứng: Tính theo giá trị tài sản:
   • Tài sản ≤ 50 triệu đồng: 50.000 đồng.
   • Tài sản > 50 triệu đồng: Tính theo tỷ lệ %.

Bước 5: Sang tên tài sản thừa kế

• Sau khi hoàn thành công chứng và kê khai tài chính, người thừa kế nộp hồ sơ tại:
  • Văn phòng Đăng ký đất đai(đối với bất động sản).
  • Cơ quan quản lý tài sản (đối với động sản, tài khoản tài chính).

4. Lưu ý quan trọng khi khai di sản thừa kế

1. Kiểm tra kỹ các quy định tại địa phương:
   • Một số tỉnh/thành phố có quy định riêng về lệ phí, cần kiểm tra tại UBND cấp huyện hoặc Văn phòng công chứng.
2. Hòa giải trước khi xảy ra tranh chấp:
   • Nếu có nhiều người thừa kế, nên thỏa thuận phân chia di sản để tránh tranh chấp.
3. Xử lý tài sản không giấy tờ:
   • Liên hệ cơ quan chức năng để hoàn thiện giấy tờ trước khi khai thừa kế.

5. Kết luận

Khai di sản thừa kế năm 2024 tuân theo các quy định mới nhất, nhằm đảm bảo quyền lợi cho người thừa kế và thực hiện thủ tục nhanh chóng, đúng pháp luật. Hy vọng bài viết này đã cung cấp đầy đủ thông tin để bạn hiểu rõ quy trình khai di sản.

Nếu bạn cần tư vấn chi tiết hơn, đừng ngần ngại liên hệ với tôi.