Cách Chia Tài Sản Theo Pháp Luật Khi Có Nhiều Người Thừa Kế

Xin chào các bạn! Tôi là chuyên gia tư vấn pháp lý nhà đất với hơn 10 năm kinh nghiệm. Trong bài viết hôm nay, tôi sẽ hướng dẫn chi tiết cách chia tài sản theo pháp luật khi có nhiều người thừa kế. Đây là một vấn đề phức tạp, nhưng nếu hiểu đúng quy định, bạn hoàn toàn có thể giải quyết một cách nhanh chóng và công bằng.

 

1. Chia tài sản theo pháp luật là gì?

Chia tài sản theo pháp luật xảy ra trong các trường hợp:

• Người để lại di sản không lập di chúc.
• Di chúc không hợp pháp hoặc không có hiệu lực.
• Di chúc không đề cập đến toàn bộ tài sản.
• Người thừa kế từ chối nhận hoặc không được quyền nhận di sản.

Trong những trường hợp này, tài sản sẽ được phân chia dựa trên quy định về thừa kế theo pháp luật trong Bộ luật Dân sự 2015.

2. Quy định pháp luật về thừa kế theo hàng thừa kế

2.1. Hàng thừa kế theo pháp luật

Theo Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015, tài sản thừa kế sẽ được chia theo thứ tự ưu tiên của các hàng thừa kế:

1. Hàng thừa kế thứ nhất:
   • Vợ hoặc chồng hợp pháp.
   • Cha, mẹ đẻ và cha, mẹ nuôi hợp pháp.
   • Con đẻ và con nuôi hợp pháp.
2. Hàng thừa kế thứ hai:
   • Ông, bà nội, ông, bà ngoại.
   • Anh, chị, em ruột của người để lại di sản.
3. Hàng thừa kế thứ ba:
   • Cụ nội, cụ ngoại.
   • Bác, chú, cậu, cô, dì.
   • Cháu ruột gọi người để lại di sản là ông, bà nội hoặc ông, bà ngoại.

2.2. Nguyên tắc chia tài sản

• Tài sản sẽ được chia đều cho những người trong cùng một hàng thừa kế.
• Người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng tài sản khi không còn ai ở hàng thừa kế trước.

3. Quy trình chia tài sản theo pháp luật khi có nhiều người thừa kế

Bước 1: Xác định khối tài sản thừa kế

• Liệt kê toàn bộ tài sản thuộc sở hữu của người để lại di sản: Bao gồm bất động sản, tiền gửi ngân hàng, cổ phiếu, xe cộ, đồ trang sức, v.v.
• Phân biệt tài sản riêng và tài sản chung:
  • Tài sản riêng: Thuộc quyền sở hữu của người để lại di sản.
  • Tài sản chung: Phần tài sản thuộc sở hữu chung (ví dụ: tài sản chung vợ chồng) sẽ được phân chia trước khi tính tài sản thừa kế.

Bước 2: Xác định danh sách người thừa kế

• Xác minh những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất. Nếu không có ai, tiếp tục xem xét hàng thừa kế thứ hai và thứ ba.
• Thu thập giấy tờ chứng minh quan hệ thừa kế:
  • Giấy khai sinh, giấy đăng ký kết hôn, giấy chứng nhận nuôi con.
  • Giấy tờ nhân thân (CMND/CCCD, hộ khẩu).

Bước 3: Thỏa thuận phân chia tài sản

• Nếu các bên đồng thuận: Lập văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế tại văn phòng công chứng.
• Nếu không đồng thuận: Vụ việc sẽ được giải quyết tại Tòa án để phân chia theo pháp luật.

Bước 4: Khai nhận di sản thừa kế

• Hồ sơ cần chuẩn bị:
  • Giấy chứng tử của người để lại di sản.
  • Giấy tờ chứng minh quyền sở hữu tài sản (Sổ đỏ/Sổ hồng, giấy đăng ký xe, v.v.).
  • Giấy tờ chứng minh quan hệ thừa kế.
  • Văn bản thỏa thuận phân chia tài sản (nếu có).
• Nộp hồ sơ tại:
  • Văn phòng công chứng: Khi các bên thừa kế đồng thuận.
  • Tòa án: Khi có tranh chấp.

Bước 5: Thực hiện nghĩa vụ tài chính

Người thừa kế cần nộp các loại thuế và lệ phí liên quan:

• Thuế thu nhập cá nhân: 10% giá trị tài sản thừa kế (được miễn thuế nếu thừa kế giữa vợ/chồng, cha mẹ/con cái, ông bà/cháu).
• Lệ phí trước bạ: 0,5% giá trị tài sản khi sang tên.

4. Một số tình huống đặc biệt khi chia tài sản

4.1. Người thừa kế từ chối nhận di sản

• Người thừa kế có quyền từ chối nhận tài sản, nhưng phải lập văn bản từ chối trong vòng 6 tháng kể từ khi mở thừa kế.

4.2. Con ngoài giá thú và con nuôi có được hưởng thừa kế?

• Theo pháp luật, con ngoài giá thú và con nuôi hợp pháp được hưởng thừa kế bình đẳng như con đẻ.

4.3. Người bị truất quyền thừa kế

• Những người có hành vi trái pháp luật hoặc đạo đức nghiêm trọng (ngược đãi, lừa dối, chiếm đoạt tài sản của người để lại di sản) có thể bị tước quyền thừa kế.

5. Lưu ý quan trọng khi chia tài sản thừa kế

• Hòa giải trong gia đình: Ưu tiên thỏa thuận để tránh tranh chấp kéo dài.
• Lập văn bản rõ ràng: Mọi thỏa thuận cần được lập thành văn bản và công chứng để đảm bảo tính pháp lý.
• Nhờ luật sư hỗ trợ: Trường hợp tài sản phức tạp hoặc có tranh chấp, bạn nên nhờ luật sư hoặc chuyên gia pháp lý tư vấn.

6. Kết luận

Khi có nhiều người thừa kế, việc chia tài sản theo pháp luật cần được thực hiện công bằng và minh bạch, tuân thủ đúng quy định. Hy vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về quy trình và cách xử lý.